Francesco Petrarca
Francesco Petrarca (Arezzo, 1304ko uztailaren 20a - Arquà, 1374ko uztailaren 19a), XIV. mendeko italiar erudito, olerkari eta humanista izan zen. Nahiz eta latinez idatzi zituen lanak garrantzi handikoak diren haren psikologia eta humanismoa ezagutzeko, italierazko ''Canzoniere'' («Kantutegia», 366 kantu guztira) obrak eman zion sona eta ohorea. Tradizio siziliarraren eta proventzerazkoaren ildoan idatzita dago eta gai nagusia maitasuna du. Sentimenduen azalpena, irudiak, hiztegia bera ere, nahiko arruntak badira ere, Petrarcaren handitasuna sentimenduak erritmora eta neurkerara egokitzean datza eta, orobat, gizakiaren zerunahiaren eta mundunahiaren arteko tentsioaren azalpenean.Haren familia Florentziatik erbesteratua izan zen, eta, haiekin batera, artean haurra zela, Proventzara joan behar izan zuen. Lege-ikasketak egin zituen Montpellierren eta Bolonian. 1326an Avignonera joan zen, Aita Santuaren gortera, eta han ordena txikiak hartu zituen. Handik urtebetera ezagutu bide zuen Laura, beraren ''Canzionere'' obra nagusiko pertsonaia eta musa. Idazteari, ikasteari eta bidaiak egiteari ekin zion, zenbait handikiren diru-laguntzari esker. Italieraz idatzitako olerkiekin batera, latinez ere idatzi zuen. Nabarmentzekoa da obra horien artean 1338an hasi zuen ''Africa'' poema epiko luzea, Eszipion Afrikarrari buruzkoa. 1341ean, poesia-saria jaso zuen Roberto I.a Napolikoa erregearen eskutik. Garai hartan hasi zen ''Secretum'' obra idazten, latinez idatzi zituenen artean interesgarrienetakoa, San Agustinen eraginpean idatzia. 1345etik aurrera, bolada batez, bere Vaucluseko etxean sartu eta erlijio bakardadearen loria goraipatu zuen hainbat idazlanetan: ''De vita solitaria'', ''De otio religioso'', eta ''Bucolicum carmen''.
Petrarcak goren mailako lekua izan du poesiaren historian eta baita Europa kristauko kulturan eta kultura modernoan ere. Dena dela, haren eragina ez zen literaturaren alorrera mugatu, bizitza moralean eta politikoan ere eragin handia izan baitzuen. Haren poesiak, haren gogoeta moralek eta espiritualek, historiaren ezagutza analitikoak eta aldi berean sintetikoak, eta, azken finean, haren lan guztiak helburu nagusi bat zuen: antzinako mundua eta kultura fedegabea batetik, eta bestetik, mundu kristaua eta fedea batu nahiak mendeetan zehar sortu dituen arazoei irtenbidea bilatzea. Wikipediatik informazioa lortu
-
1nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1805Milano, Società tipografica de' Classici italiani, 1805.2 v. 2 port. (incl. front.) 21 cm. -
2nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1986New York : Italica Press, 1986.xxx, 267 p. : map ; 22 cm. -
3nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1554Basileae, 1554.3 v. 32 cm. -
4nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1498[Augsburg : Johann Schauer, 1498][12] leaves : ill. (woodcuts) ; 4⁰Beste egile batzuk: “...Petrarca, Francesco, 1304-1374...”
-
5nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1501[Venetiis, 1501]2 v. 31 cm. -
6nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1486[Venice : Petrus de Plasiis, Cremonensis, ca. 1486][4] leaves ; (8to) -
7nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1482Augspurg [Augsburg] : von Johanne Bämler, 1482.[13] leaves : ill. (woodcuts) ; f⁰Beste egile batzuk: “...Petrarca, Francesco, 1304-1374...”
-
8### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>Deventer, Jacobus de Breda [n.d.][10] l. 27 cm.
-
9nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1473[Ulm : Johann Zainer, ca. 1473-74][12] leaves : ill. (woodcuts) ; 4⁰Beste egile batzuk: “...Petrarca, Francesco, 1304-1374...”
-
10nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1591Madrid : impresso en casa de G. Droy, 1591.192 leaves. -
11nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1478[Augsburg : Anton Sorg, 1478][10] leaves : ill. (woodcuts) ; f⁰Beste egile batzuk: “...Petrarca, Francesco, 1304-1374...”
-
12nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1574Vinegia, Appresso I. Vidali, 1574.28 p. l., 419 numb. l. illus. 21 cm. -
13nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1555Avignon, Barthelemy Bonhomme, 1555.409 p. -
14nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1492Cremonae, B. de Misintis and Caesaris Parmensis, 1492.[166] ̋ -
15nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1606A Dovay, Chez François Fabry, libraire juré, l'an 1606.11 p. l., 547, [13] p. port. 14 cm. -
16nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1667A Paris, Chez Cardin Besongne, et Avgvstin Besongne. 1667.2 v. fronts. 15 cm. -
17### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>Oxford : Bodleian Library, [1---]1 microfilm reel ; 35 mm.
-
18nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 2004Stockholm, Sweden : Almqvist & Wiksell, c2004.260 p. : ill. ; 25 cm. -
19nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1482[Strasbourg (Strassburg) : Heinrich Knoblochtzer, 1482][12] leaves : ill. (woodcuts) ; f⁰Beste egile batzuk: “...Petrarca, Francesco, 1304-1374...”
-
20nork Petrarca, Francesco, 1304-1374### CRL customization ### ?> ### Add publisher and desc details ### ?>
Argitaratua 1489Impressum in mercuriali opido Antwerpiesi, per me Gerardu[s] Leeu, anno d[omi]ni, 1489 14 die me[n]sis marcii.[84] p.