Haiti
| adı = Haiti | tam_adı = Haiti Cumhuriyeti | bayrak_resmi = Flag of Haiti.svg | arma_resmi = Coat_of_arms_of_Haiti.svg | slogan =
"Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik"
"Birlikten güç doğar" | ulusal_marş =
"Dessalines Şarkısı" | başkent = Port-au-Prince | en_büyük_şehir =başkent | resmî_diller = | etnik_gruplar =%95 Siyah
5% Karışık veya Beyaz | etnik_grup_yılı = | demonim =Haitili | yönetim_biçimi = Geçici bir hükûmet altında üniter yarı başkanlık cumhuriyeti | yönetici_unvanı1 = Başkanlık Geçiş Konseyi | yönetici_adı1 = | yönetici_unvanı2 = Başbakan | yönetici_adı2 = Fritz Belizaire (vekaleten) | yönetici_unvanı3 =Yargıtay Başkanı | yönetici_adı3 =Jean Joseph Lebrun | yüzölçümü_sırası = 143 | su_yüzdesi = 0,7 | population_estimate = 11.470.261 | population_estimate_year = 2023 | population_estimate_rank = 83 | population_density_km2 = 382 | population_density_rank = 32
| GDP_PPP = $38,952 milyar | GDP_PPP_year = 2023 | GDP_PPP_rank = 144 | GDP_PPP_per_capita = $3185 | GDP_PPP_per_capita_rank = 174
| GDP_nominal = $25,986 milyar | GDP_nominal_year = 2023 | GDP_nominal_rank = 139 | GDP_nominal_per_capita = $2125 | GDP_nominal_per_capita_rank = 172
| Gini = 41.1 | Gini_year = 2012 | Gini_change = | Gini_ref = | HDI = 0.552 | HDI_year = 2022 | HDI_change = decrease | HDI_ref = | HDI_rank = 158
| para_birimi = Gourde (G) | para_birimi_kodu = HTG | zaman_dilimi =EST | trafik_akışı =sağ | cctld = .ht | telefon_kodu = +509 |başkent_koordinatları=|yasama_organı=Ulusal Meclis|üst_meclis=Senato (boş)|alt_meclis=Temsilciler Meclisi (boş)|egemenlik_türü=Bağımsızlık|kuruluş_olayı1=İlan|kuruluş_olayı1_tarihi=1 Ocak 1804|kuruluş_olayı2=Tanınma|kuruluş_olayı2_tarihi=17 Nisan 1825|kuruluş_olayı3=Birinci İmparatorluk|kuruluş_olayı3_tarihi=22 Eylül 1804|kuruluş_olayı4=Güney Cumhuriyeti|kuruluş_olayı4_tarihi=9 Mart 1806|kuruluş_olayı5=Kuzey Devleti|kuruluş_olayı5_tarihi=17 Ekim 1806|kuruluş_olayı6=Krallık|kuruluş_olayı6_tarihi=28 Mart 1811|kuruluş_olayı7=Hispaniola'nın birleşmesi|kuruluş_olayı7_tarihi=9 Şubat 1822|kuruluş_olayı8=Dağılma|kuruluş_olayı8_tarihi=27 Şubat 1844|kuruluş_olayı9=İkinci İmparatorluk|kuruluş_olayı9_tarihi=26 Ağustos 1849|kuruluş_olayı10=Cumhuriyet|kuruluş_olayı10_tarihi=15 Ocak 1859|kuruluş_olayı11=ABD işgali|kuruluş_olayı11_tarihi=28 Temmuz 1915 - 1 Ağustos 1934|kuruluş_olayı12=Mevcut anayasa|kuruluş_olayı12_tarihi=29 Mart 1987|km2_kara_yüzölçümü=27.750|utc_offset=-5|utc_offset_DST=-4|time_zone_DST=EDT|harita_resmi=Haiti (orthographic projection).svg|harita_altyazısı=Batı Yarımküre'deki konumu|harita2_resmi=Map of Haiti and the neighboring countries.jpg|harita2_altyazısı=Haiti ve komşuları}} küçükresim|Haiti
Haiti ya da resmî adıyla Haiti Cumhuriyeti, Amerika'da Karayip Denizi'nde bir ada ülkesidir. Küba'nın doğusunda yer alan Hispaniola adasını Dominik Cumhuriyeti ile paylaşır ve adanın batı kısımdadır. Küba ve Jamaika'nın doğusunda Bahamalar'ın güneyinde bulunur. Yüzölçümü 27.750 km² olan ülke Karayipler'in yüzölçümü en büyük üçüncü; 10 milyon nüfusu ile Karayipler bölgesinin en kalabalık nüfuslu ülkesi konumundadır. Başkenti Port-au-Prince'tir.
Adanın yerleşik halkı Tainolar olarak bilinir. İlk Avrupalılar Aralık 1492'de Kristof Kolomb'un ilk yolculuğu sırasında adaya geldiler. Kolumbus, Amerika kıtasındaki ilk Avrupalı yerleşimini, şu anda Haiti'nin kuzeydoğu kıyısında bulunan La Navidad'da kurdu. Ada, 17. yüzyılın başlarına kadar İspanyol İmparatorluğu'nun bir parçasını oluşturdu. Yaşanan çatışmalar, adanın batısının 1697'de Fransa'ya devredilmesine yol açtı. Bu bölge Saint-Domingue olarak adlandırıldı. Fransız sömürgeciler, Afrika'dan getirilen kölelerin çalıştığı şeker kamışı tarlaları kurdular ve bu da koloniyi dünyanın en zenginlerinden biri yaptı.
Fransız Devrimi'nin ortasında Afrikalı köleler ve özgür beyaz olmayan insanlar eski bir köle ve Fransız Ordusu generali Toussaint Louverture'un önderliğinde Haiti Devrimi'ni (1791-1804) başlattı. Napolyon'un güçleri, 1 Ocak 1804'te Haiti'nin egemenliğini ilan eden Louverture'un halefi Jean-Jacques Dessalines tarafından yenilgiye uğratıldı ve bu olay adada bulunan Fransızların katledilmesiyle sonuçlandı. Ülke, Latin Amerika ve Karayipler'de bağımsızlığını ilan eden ilk ülke, Amerika kıtasındaki ikinci cumhuriyet, Amerika'da köleliği ortadan kaldıran ilk ülke ve köle isyanıyla kurulan tek ülke oldu.
Başkan Jean-Pierre Boyer, Haiti nüfuzunu Hispanyola'nın doğu kısmı üzerinde genişletmeye çalıştı, bu da sonunda Haiti-Dominik Savaşlarına yol açtı. Haiti, Dominik'in bağımsızlığını 1844'teki ilanının ardından 1867'de tanıdı. Haiti'nin bağımsızlığının ilk yüzyılı siyasi istikrarsızlık, uluslararası toplum tarafından dışlanma ve Fransa'ya ödenen büyük bir borç ile geçti. Siyasi istikrarsızlık ve dış ekonomik etki, ABD'nin 1915-1934 yılları arasında ülkeyi işgal etmesine neden oldu. François 'Papa Doc' Duvalier, 1957'de iktidara geldi ve oğlu Jean-Claude Duvalier'in 1986'ya kadar sürdürdüğü uzun bir otokratik yönetim dönemini başlattı.
Ülkede, 2004'te BM'nin müdahalesine yol açan bir darbe, 2010'da 250.000'den fazla insanın ölümüne yol açan yıkıcı deprem ve kolera salgını meydana geldi.
Kötüleşen ekonomik durumuyla Haiti, isyanlar ve protestolar, yaygın açlık ve artan çete faaliyetleriyle belirginleşen sosyoekonomik ve politik bir kriz yaşadı. Şubat 2023 itibarıyla Haiti'de seçilmiş hükûmet yetkilisi kalmamıştır ve başarısız devlet olarak tanımlanmaktadır. Yukarıdaki bilgiler Wikipedia'dan alınmıştır
-
1
-
2
-
3A statement of the laws of Haiti in matters affecting business in its various aspects and activitiesYazar: Chauvet, Pierre, lawyer of Port-au-Prince, Haiti
Baskı/Yayın Bilgisi 1947Washington, D.C. : Inter-American Development Commission, c1947.1 online resource (iii, 34 leaves)LLMC Digital
Online Erişim -
4Baskı/Yayın Bilgisi 1828Au Port-au-Prince : Chez C. Descauriet, 18281 online resource (738 p.)“...Haiti...”
Tam Metin Erişim
Online Erişim -
5Baskı/Yayın Bilgisi 1828Au Port-au-Prince : Chez C. Descauriet, 18281 online resource (738 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
6Baskı/Yayın Bilgisi 1901Cap Haïtien, Haïti : Paris : Chez l'auteur ; V. Giard & E. Brière, 1901.1 online resource (122, 127 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
7Baskı/Yayın Bilgisi 1905[Port-au-Prince] : Impr. H. Amblard, [1905?]1 online resource (4 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
8Baskı/Yayın Bilgisi 1892Port-au-Prince, Haïti : Paris : Chez l'auteur ; A. Giard & E. Brière, 1892.1 online resource (x, 531 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
9Baskı/Yayın Bilgisi 1914Paris : Librairie générale de droit & de jurisprudence, 1914.1 online resource (ii, 345 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
10Baskı/Yayın Bilgisi 1868[Port-au-Prince : s.n., 1868?]1 online resource (14 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
11Baskı/Yayın Bilgisi 1909Paris : Librairie générale de droit & de jurisprudence, 1909.1 online resource (ii, 347 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
12Baskı/Yayın Bilgisi 2012Port-au-Prince : [Press nationales d'Haïti], 2012.1 online resource (22 pages)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
13Baskı/Yayın Bilgisi 1948Port-au-Prince, Haïti : Impr. de l'État, [1948?]1 online resource (240 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
14Baskı/Yayın Bilgisi 1904Port-au-Prince : Impr. nationale, 1904.1 online resource (14 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
15Baskı/Yayın Bilgisi 1986Port-au-Prince, Haïti : Éditions Fardin, 1986.1 online resource (2 v. (957 p.))“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
16Baskı/Yayın Bilgisi 1852Réimprimée au Cap-Haytien : Impr. impériale, 1852.1 online resource (8 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
17Baskı/Yayın Bilgisi 1860[Port-au-Prince : Impr. nationale, 1860?]1 online resource (58 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
18Baskı/Yayın Bilgisi 1922Port-au-Prince : [s.n.], 1922.1 online resource (215 p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
19Baskı/Yayın Bilgisi 1916Port-au-Prince : Imp. Edm. Chenet, 1916.1 online resource (152, [1] p.)“...Haiti...”
LLMC Digital
Online Erişim -
20Port-au-Prince : L'Imp. nationale.v. ; 40-48 cm.“...Haiti...”
Newsbank World Newspaper Archive. Subscription required
Online Erişim